سازشناسی

سازشناسی: نِی

ساز نی ، با صدایی نرم و عمیق، اولین و قدیمی ترین ساز انسان معرفی می شود
نوع خاص نی که در موسیقی ردیف رایج است، نی معروف به “هفت بند” است و تشکیل شده از لوله ای توخالی و چوبین است. دو سرِ این لوله باز است و نوازنده آن را به حالت عمودی بین دندان های خود قرار داده و با دمیدن هوا، تولید صدا صورت میگیرد.
وسعت صدای این ساز حدود دو اکتاو و چند نت است.

نوازندگان معروف نی عبارتند از:
عبدالخالق اصفهانی، نایب اسدالله اصفهانی، مهدی نوایی، حسین یاوری، سید حسن کسایی.

استاد حسن کسایی با شاگردی در نزد مهدی نوایی و ابولحسن صبا، روش نوازندگی این ساز را تغییراتی داد و به چنان محبوبیتی رساند که در حال حاضر نام او را با نام این ساز به یاد می آورند!
نوازندگان مکتب او عبارتند از: حسن ناهید، سید محمدکاظم موسوی، جمشید عندلیبی، محمدعلی کیانی نژاد، حسین عمومی و …

بخشی از ساز و آواز شوشتری
حسن کسایی، محمدرضا لطفی، محمدرضا شجریان و ناصر فرهنگ فر

زندگینامه ولفگانگ آمادئوس موتسارت

 

ولفگانگ آمادئوس موتسارت، 27 ژانویه 1756،  نابغه ی موسیقی اتریشی، کسی که در مدت 35 سال زندگی، با تصنیف بیش از 600 اثر، پایه های موسیقی کلاسیک را بنا نهاد.
موتسارت در سومین سال از زندگی اش شروع به آهنگسازی کرد و در اروپا شهرت بسیاری یافت. در هفت سالگی اولین سمفونی، و در دوازده سالگی اولین اپرای کامل خود را نوشت!
موتسارت تا سال ۱۷۷۷ در دربار سالزبورگ خدمت می‌کرد. با وجود اینکه او از کار در دربار راضی نبود؛ آثار زیبا و دل‌انگیزی را می‌ساخت. با آنکه موتسارت دورهٔ نوجوانی خود را پشت سر می‌گذاشت اما در رشته‌های گوناگون می‌توانست با نامی‌ترین استادان به رقابت بپردازد. نخستین کنسرتو ویولن‌ها، شش سونات پیانویی، چند سرناد و دیورتیمنتو و نخستین کنسرتو پیانوی بزرگ، محصول این دوره از زندگی موتسارت هستند.
پس از جداشدن از دربار سالزبورگ با امید زیاد عازم وین شد و توانست جایگاهی را در این دربار بدست آورد، اما بازهم به خاطر طبع سرکش و ناسازگاری با رسم و سنت‌های پوسیده، با اربابان تازه نیز درگیر شد و از کارش او را برکنار کردند، هرچند در سال ۱۷۸۲ دوباره به استخدام دربار وین درآمد اما رابطه موتسارت با دربار تا پایان زندگی او تنش‌آلود باقی ماند
مرگ موتسارت سوژهٔ داستان‌ها، فیلم‌ها، و گفتگوهای فراوان است. موسیقی‌دانان و محققین نظرات مختلفی در رابطه با مرگ او دارند. دقیقاً مشخص نیست که موتسارت در چه زمانی به بیماری و مرگ تدریجی خود واقف شد و این که آیا این درک تأثیری در کارهای او داشت یا نه. برخی معتقدند که او به تدریج بیمار شد و طرز کار و سبک موسیقی او تا حدی مرگ تدریجی او را دنبال می‌کند. بر خلاف این نظر، تعداد زیادی از محققین اعتقاد دارند که بیماری موتسارت به طور ناگهانی بر او عارض شد و پس از ۲ هفته، جانش را گرفت. این طرز فکر بیشتر بر اساس وضع روحی او در نامه‌ها و مکالمه‌های او با دوستان و همکارانش می‌باشد و عنوان می‌کند که مرگ او ناگهانی و غافلگیرکننده بوده‌ است.
موتسارت حدود یک ساعت پس از نیمه شب پنجم دسامبر سال ۱۷۹۱ درگذشت. او به علت بیماری نتوانست آخرین اثر خود، مس رکوییم در ر مینور را کامل کند، با این حال این یکی از بهترین آثار او میباشد.

سمفونی شماره 40، موومان اول

لاکریموزا، از رکوییم در رِ مینور

معرفی آلبوم

آلبوم “حرمان” اولین اثر رسمی و مستقل “امید نعمتی” خواننده گروه “پالت” است

این آلبوم شامل ده قطعه به آهنگسازی و تنظیم صادق تسبیحی است. امید نعمتی به جز خوانندگی در نه قطعه،‌ آهنگسازی برخی قطعات را نیز بر عهده داشته. آهنگ‌های حرمان در فضای  موسیقی تلفیقی هستند. بعضی قطعات از سازبندی نظیر کوارتت زهی استفاده می‌کنند و برخی دیگر از ترکیب ساز و فضاسازی الکترونیک

اشعار آهنگ‌ها از آثار شاعرانی همچون هوشنگ ابتهاج، مهدی اخوان ثالث، رسول یونان، رهی معیری، حسین منزوی، حافظ، نادر نادرپور و حمید مصدق انتخاب شده. از نوازندگان آلبوم نیز می‌توان نازنین احمدزاده، روزبه اسفندارمز، کوروش بابایی، بهزاد حسن زاده، علی ضرابی، مهیار طهماسبی، دارا دارایی و داریوش آذر را نام برد.
https://beeptunes.com/album/504599798/%D8%AD%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86

بخشی ازآلبوم حرمان

تاریخ پیدایش موسیقی آکادمیک ایران

قسمت پنجم:
در مهرماه ۱۳۲۰ علینقی وزیری بار دیگر به سمت ریاست اداره موسیقی کشور و هنرستان عالی موسیقی منصوب و روح الله خالقی با سمت معاونت او مشغول کار شد. در اساسنامه هنرستان نیز تغییراتی به وجود آمد و موسیقی ایرانی نیز جزء برنامه شد.

وزیری اساتید چکسلواکی که برای تدریس موسیقی غربی استخدام شده بودند را از هنرستان اخراج کرد و بار دیگر آموزش تار و موسیقی ایرانی به برنامه هنرستان افزوده شد.
با برداشتن رشته موسیقی غربی از هنرستان، بسیاری از هنرجویان این رشته دست به اعتصاب و اعتراض زدندو از حضور در کلاس ها خودداری کردند.سرانجام اعتراض آنها به شورای عالی فرهنگ کشیده شد ولی شورای عالی، نظریه و برنامه ی وزیری را تایید نمود و آشنایی با تار و موسیقی ایرانی جزو شرایط دریافت گواهی نامه قرار گرفت.

وزیری تا سال ۱۳۲۵ رئیس هنرستان بود و در شرایط نابسامان آن زمان هنرستان را به خوبی اداره کرد ولی در این مدت هنرستان رونق سابق خود را نداشت، از شمار هنرجویان کاسته شد و شعبه موسیقی نظام از سال ۱۳۲۰ تعطیل شد.

در مهر ماه ۱۳۲۵ پرویز محمود به ریاست اداره موسیقی و هنرستان برگزیده شد و روبیک گریگوریان به جای روح ا…خالقی به معاونت اداره و هنرستان موسیقی برگزیده شد. محمود تحصیل کرده ی کنسرواتوار بروکسل بود، در حالی که هنرستان را طبق اساس نامه 1321 اداره میکرد، برای حذف دروس موسیقی ایرانی و برگرداندن آن واحد به صورت یک کنسرواتوار مستقل، تلاش های فراوانی کرد.

عقیده محمود بر این بود که موسیقی ایرانی یکنوع موسیقی محلی است و فاقد متدها و کتابهای فنی و نظری می باشد و نمی توان آن را پایه و اساس تعلیمات یک آموزشگاه عالی موسیقی قرار داد ولی با تعلیم اسلوبهای علمی و کتب نظری موسیقی بین المللی، هنرجویان تکنیکی به دست خواهند آورد که به آسانی می توانند آهنگهای ایرانی را طوری تنظیم نمایند که با دارا بودن مایه و رنگ ایرانی برای ملت های دیگر نیز خوشایند و درخور پذیرش باشد.

بر اثر این اختلاف نظرها از طرف غلامحسین مین باشیان پیشنهاد شد در هنرستان عالی موسیقی منحصراً موزیک کلاسیک غربی آموزش داده شود و یک هنرستان هم برای آموزش موسیقی ملی تاسیس گردد. سرانجام شورای عالی در سال ۱۳۲۷ تصویب نمود که در هنرستان عالی موسیقی اختصاصاً موزیک کلاسیک و غربی تدریس شود و بار دیگر تاسیس دوره عالی هنرستان نیز مورد تصویب قرار گرفت…

پرویز محمود و روبیک گریگوریان

Source: tmbs.farhang.gov.ir dorrab.com

سازشناسی

سازشناسی: بربط/ عود

بربط یا عود از کهن ترین ساز های شرقی و از ساز های زهی زخمه ای است که در ایران و کشورهای عربی رواج دارد.
برخلاف بیشتر باورها که بربط را سازی عربی دانسته ‌اند، بربط ساز قدیمی ایرانی بوده‌ که پس از اسلام به کشورهای عربی برده می‌شود و از بربط به العود به معنای «چوب» تغییر نام پیدا می‌کند. خاستگاه بربط با استناد به نگاره‌های کنده شده عیلامی در هزاره سوم و چهارم پیش از میلاد، جنوب و جنوب غربی ایران است. در ظروف فلزی و کتیبه‌های بجای مانده از عصر ساسانی که نوازندگان را به تصویر کشیده‌اند این ساز بسیار دیده می‌شود. از بربط نوازان بنام این دوره می‌توان باربد، بامشاد، نکیسا و رامتین را نام برد.

در زمان حکومت عبدالرحمان دوم بر اندلس و دعوت او از یک بربط نواز بنام ایرانی به نام کمال‌الدین زریاب این ساز به اسپانیا وارد می‌شود. زریاب بربط را در این سرزمین گسترش و تکامل می‌دهد که در نهایت به ابداع گیتار اسپانیایی منجر می شود.

شکم این ساز بسیار بزرگ و گلابی شکل و دسته آن بسیار کوتاه است. بربط دارای ده سیم است و سیم‌ها به صورت دو به دو کوک می‌شوند. نت نویسی آن با کلید سل است ولی صدای آن یک اکتاو بم تر حاصل می شود. وسعت صوتی این ساز دو اکتاو است.
مضراب بربط از پر طاووس و شاه عقاب است، نوازنده‌های امروزی از مضراب‌های پلاستیکی نیز استفاده می‌کنند.

از جملهٔ عود نوازان معروف می‌توان به منصور نریمان، حسن منوچهری، محمود رحمانی پور، اکبر محسنی و عبدالوهاب شهیدی، حسین بهروزی‌نیا، محمد فیروزی، ارسلان کامکار و سالار ایوبی اشاره کرد.

از آلبوم وجد، دونوازدی عود و تنبک، اثر حسین بهروزی نیا

 بخشی از قطعه مقدمه ای بر آفتاب و حماسه ی سپیده دم

موسیقی متن فیلم

 

انتخابی از موسیقی متن فیلم “شکل آب” برنده ی جایزه گلدن گلوب بهترین موسیقی فیلم سال 2018
آهنگساز: الکساندر دسپلا

تاریخ پیدایش موسیقی آکادمیک ایران

تاریخ پیدایش موسیقی آکادمیک ایران، قسمت چهارم

در اردیبهشت ۱۳۱۳ یک‌ بار دیگر نام مدرسه موسیقار به «هنرستان موسیقی» تغییر یافت. در آذر ماه همان سال رضا خان ریاست و اداره امور هنرستان را به غلامحسین مینباشیان (فرزند سالار معزز) تفویض کرد.
در دوره علینقی وزیری موسیقی ایرانی نیز به برنامه مدرسه اضافه شده بود ولی در دوره غلامحسین مین باشیان این دو موسیقی از یکدیگر تفکیک شدند و درسال تحصیلی ۱۵-۱۳۱۴ نظر به اینکه اساس و برنامه هنرستان موسیقی و طرز تدریس و تعلیم بر وفق ممالک متمدن باشد برنامه تازه‌ای تنظیم و مقررات جدیدی به پیشنهاد مین باشیان به اجرا درآمد.
شاگردان هنرستان نیز به سه گروه ابتدایی، متوسطه و عالی تقسیم شدند.
در سال ۱۳۱۴ ورود دختران نیز به مدرسه موسیقی آغاز گردید و تعدادی از آموزگاران دروس موسیقی و غیر موسیقی نیز از زنان بوده‌اند.

در سال ۱۳۱۸ اداره موسیقی کشور تأسیس یافت و مین باشیان به ریاست کمیسیون موسیقی این سازمان درآمد. از جمله کارهای این کمیسیون، برگزاری کنسرت های موسیقی کلاسیک برای عموم و انتشار مجله موسیقی بود.
سال ۱۳۱۹ با افتتاح رادیو تهران یک ارکستر ۱۷ نفری از موسیقی‌دانان اروپایی در آن به اجرای برنامه می‌پرداختند که بعد از شهریور ۱۳۲۰ تمامی آن‌ها ایران را ترک کردند و یک ارکستر ‌از فارغ التحصیلان عالی موسیقی قطعات موسیقی ایرانی را به سبک غربی در رادیو می‌نواختند…

غلامحسین مینباشیان
رییس هنرستان موسیقی و کمیسیون موسیقی در سال های ۱۳۲۰-۱۳۱۳

Source: tmbs.farhang.gov.ir dorrab.com

سازشناسی

سازشناسی: کلارینت

کلارینت از خانواده ی ساز های بادی چوبی و دارای یک زبانه (قمیش) است، متشکل است از یک لوله استوانه ای که انتهای تحتانی آن کمی مخروطی شده است. کلارینت را از چوب سیاه آفریقایی می سازند.
در سال 1700 میلادی، یوهان کریستوف دنر، با اضافه کردن قطعه ای به ساز “شالومو” فرانسوی، کلارینت را در آلمان اختراع کرد. در طول زمان نیز، کلیدها و صفحه‌هایی اضافه شدند تا کیفیت صدا و نواختن ساز را بهبود بخشند.
کلارینت انواع زیادی دارد که آنها را «خانواده کلارینت» می‌خوانند. کلارینت نشان داد که یک ساز انعطاف‌پذیر با صدایی استثنائی است و میتوان در موسیقی کلاسیک، موسیقی های نظامی، جَز و کلِزمِر و موسیقی های شرقی از آن استفاده کرد.
محدوده صوتی کلارینت نزدیک به چهار اکتاو است و آن را به سه بخش: شالومو، کلارینو و آلتیسیمو نامگذاری میکنند.
تعداد کلیدها و سوراخهای کلارینت، بسیار بیشتراز کلیدها و سوراخ های فلوت و به همین دلیل انگشت گذاری این ساز مشکل تر از فلوت است.
کلارینت یک ساز انتقالی است و نت نویسی آن با صدادهی آن متفاوت است.
نوازندگان مطرح کلارینت کلاسیک عبارتند از:
Harold Wright, Sharon Kam, Sabine Meyer, Martin Fröst, Julian BlissJost Michaels,Dieter Klöcker …

خانواده #کلارینت
از چپ به راست: کلارینت می بمل، سی بمل، آلتو، باس، کنترباس

اجرای قطعه لیبِرتانگو، اثر “استور پیاتزولا” توسط کوارتت کلارینت مسکو

معرفی گروه موسیقی داماهی

معرفی گروه موسیقی تلفیقی داماهی

داماهی، در سال 1393 با هدف تجربه ای نو در تلفیق موسیقی های معاصر با موسیقی جنوب ایران شروع به فعالیت کرد. واژه «داماهی» از افسانه های قدیمی جنوبی گرفته شده و بیانگر ایده های هنری گروه است. «داماهی» تلفیقی است از موسیقی فولک جنوب ایران و بعضی نواحی دیگر با موسیقی معاصر، موسیقی مللی که گرچه رگه‌هایی از جَز، رِگه و راک در آن هست، اما عمدتا پاپ به شمار می‌رود. بهره گیری از شعرها و بعضی ملودی‌های ابراهیم منصفی بخش دیگری از هویت داماهی را تشکیل می‌دهد.«رضا کولغانی» خواننده گروه «داماهی» است و «حمزه یگانه»، «دارا دارایی»، «ابراهیم علوی» و «شایان فتحی» دیگر اعضای گروه.
داماهی اولین #آلبوم خود را در شهریور 1394 منتشر کرد.

خرید آلبوم در بیپ تونز
https://beeptunes.com/album/56974449/%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C

تاریخ پیدایش موسیقی آکادمیک ایران

تاریخ پیدایش موسیقی آکادمیک ایران، قسمت سوم

در سال ۱۲۹۷ کلاس موزیک از دارالفنون جدا شد و به صورت یک مدرسه مستقل به نام “مدرسه موزیک” زیر نظر غلامرضا مین باشیان تشکیل شد، در واقع این نخستین مدرسه ای بود که برای تعلیم موسیقی به شیوه ی علمی در ایران تشکیل شد.
مین باشیان برای تدریس در این مدرسه یک دوره جزوه های سازشناسی و هارمونی و ارکستر شناسی و موسیقی نظامی را از زبان فرانسه ترجمه کرده بود و این رشته ها را خود شخصا تدریس میکرد.
از شاگردان مسیو لومر به عنوان مدرس درمدرسه استفاده شد. افرادی چون میرزا حسین خان، سلیمان خان، ‌بهرام خان و نصر الله مین باشیان.
شرط ورود به مدرسه داشتن تصدیق‌نامه شش ساله ابتدایی بود و دوره آن در ابتدا شش سال بود و به شاگردان تصدیق عالی که برابر با دیپلم بود اعطا می‌گردید. هم‌چنین جهت کمک مالی به دانش آموزان بی‌بضاعت نظام‌نامه‌ای تدوین یافت و به هر دانش آموز ماهی یک تومان خرج تحصیل و سالی دو دست لباس داده شد

در سال ۱۳۰۷ و به دنبال ممنوعیت اشتغال کارکنان دولت در دو سازمان به صورت هم زمان ، سالار معزز به ارتش بازگشت و اداره مدرسه موزیک به

علینقی وزیری واگذار شد.

علینقی وزیری که در سال ۱۳۰۲ بعد از چند سال مطالعه موسیقی درفرانسه و آلمان به ایران بازگشته بود در همان سال تصمیم به تشکیل «مدرسه عالی موسیقی» گرفت و به همین جهت در روزنامه «شفق سرخ» یک آگهی به این منظور به چاپ رسانید:
«این بنده علینقی وزیری،‌ افتتاح مدرسه عالی موسیقی را در خیابان نادری کوچه آقا قاسم شیروانی در تاریخ اول حوت اعلان می نماید…»
این مدرسه تا زمانی که وی به ریاست مدرسه موزیک منصوب گردید با همین نام به فعالیت خود ادامه داد و بعد از آن در واقع این دو مدرسه با هم ادغام گردیده و نام آن نیز به «مدرسه موسیقی دولتی» تغییر یافت.

در سال ۱۳۰۸ ارکستر مدرسه تشکیل گردید و تدریس ارکستر شناسی، آهنگ‌سازی و پیانو هم به عهده وزیری بود که شامل موسیقی ایرانی و غربی می‌شد. در سال ۱۳۱۱ مهدی قلیخان هدایت (نخست وزیر وقت)، از مدرسه موسیقی بازدید کرد، پیشرفت کار مدرسه او را تحت تاثیر قرار داد بنابراین پیشنهاد داد که مدرسه موسیقی دولتی به «مدرسه عالی موسیقار» تبدیل شود…

 

علینقی وزیری

source: dorrab.com